Leiderschap. Je kan het leren in de praktijk, op de werkvloer, door trial and error… Maar je kan het ook trainen, structureren, verdiepen. Alleen… doen we dat laatste op de juiste manier?
Tijdens het jaarlijkse JDI CEOxHR event gingen we daar dieper op in, samen met Christophe Vanden Eede van bpostgroup en moderator Lesley Arens van #ZigZagHR. De centrale vraag: Zijn leiderschapstrainingen hun geld waard, of blijven het dure presentaties zonder blijvende impact?
Het werd een rijk gesprek, met ruimte voor nuance. Geen zwart-witverhaal, wél een duidelijke oproep: we moeten leiders blijven ondersteunen ,maar dan wel doordacht, duurzaam en vooral: op maat.
Training is geen quick fix, maar het is wél nodig
Laat één ding duidelijk zijn: leiderschapstrainingen zijn waardevol. Als ze goed worden opgezet. Ze vormen vaak een belangrijke eerste stap: leiders krijgen er inzicht in hun rol, hun verantwoordelijkheden en de basiscompetenties die van hen verwacht worden.
Maar… het mag daar niet stoppen. Wie denkt dat een training van twee dagen volstaat om duurzaam leiderschap te installeren, komt van een koude kermis thuis. Leiderschap is geen project, maar een proces. Een voortdurende wisselwerking van oefenen, reflecteren en bijsturen.
Dat betekent dat we veel meer moeten inzetten op langdurige trajecten, met opvolging: feedback, mentoring, coaching, peer-to-peer leren. Training dus als beginpunt, niet als eindstation.
Op maat, niet volgens het model
Eén van de grootste valkuilen? Denken dat élke leider hetzelfde traject moet volgen. Alsof je leiderschap uit een handleiding kan aanleren.
In de realiteit heeft de ene leidinggevende baat bij een opleiding rond spreken met impact, terwijl de andere net sterker wordt door training in stressmanagement, teamcoaching of strategisch denken. Er is geen universele groeicurve. Sterke leiderschapstrajecten zijn op maat gemaakt, afgestemd op wie iemand is en waar die naartoe wil.
Het vraagt een holistische aanpak, waarbij leiders niet alleen tools krijgen, maar ook ondersteund worden in het opbouwen van zelfvertrouwen, identiteit en richting. Leiderschap begint namelijk niet bij technieken, maar bij inzicht!
Vertrouwen als fundament
Eén van de meest waardevolle inzichten uit het gesprek was het belang van vertrouwen. Een leider zonder vertrouwen, hoe competent ook, zal nooit écht impact maken.
Vertrouwen groeit op drie niveaus:
Als dat laatste klopt, is er ruimte om fouten te maken, te leren en bij te sturen. Want medewerkers voelen het als een leider menens is, en dat maakt alles anders.
Eerst zelf sterk staan, dan anderen begeleiden
We focussen vaak op wat een leider moet doen: delegeren, motiveren, feedback geven… Maar even belangrijk is de vraag: Wie wil ik zijn als leider? Waar sta ik voor?
Een sterk leiderschapstraject ondersteunt leiders eerst in hun persoonlijke ontwikkeling: het versterken van zelfbewustzijn, veerkracht en emotionele intelligentie. Want wat een leider leert voor zichzelf, straalt automatisch uit naar zijn of haar team.
Een opleiding rond weerbaarheid helpt zo bijvoorbeeld eerst om de eigen stress te managen en daarna om signalen bij de medewerkers te herkennen. Goed leiderschap vertrekt van binnenuit. En dan pas volgt de buitenwereld.
